Gruzja – trekking w Swanetii – Informator

Gamardżoba!

Przesyłamy porcję informacji o zbliżającej się wyprawie do Gruzji.

Wycieczkę prowadzi Michał Nowak – przewodnik górski, specjalista od Gruzji i Himalajów, miłośnik Bałkanów. To dokładnie taka osoba, z jaką chcielibyście spędzać czas w dzikich górach! Michał jest autorem tego programu, doskonale zna lokalne realia. Dzięki niemu poznacie kulturę Swanetii, zaprzyjaźnicie się z Gruzją i Gruzinami, a z Kaukazu wrócicie z wyjątkowymi wspomnieniami.

Kontakt przed wyprawą

Hubert Jarzębowski
📞 tel. 500 044 198
📱 WhatsApp: +48 500 044 198
✉️ e-mail: high.away.travel@gmail.com

Przewodnik – Misza (Michał Nowak)
📞 tel. polski: +48 504 234 754
📱 WhatsApp: można dzwonić i pisać
✉️ e-mail: misza.nowak@gmail.com

Start wycieczki

Spotkanie na lotnisku Chopina 8 sierpnia o 20.00.

Wylot o 22.45. Lot numer LO725.

Nocny przelot do Tbilisi. Zakwaterowanie w hotelu i odpoczynek po locie.

Informacje wstępne i formalności

Do wjazdu do Gruzji wystarczy ważny dowód osobisty lub paszport, jednak zdecydowanie zalecamy zabranie obu dokumentów.W sytuacjach awaryjnych – takich jak zgubienie jednego z nich – posiadanie drugiego znacznie ułatwia formalności. Wjazd do Gruzji na dowodzie osobistym dotyczy wyłącznie lotu bezpośredniego z Polski i innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Aktualne i oficjalne informacje dotyczące przepisów wjazdowych oraz sytuacji w kraju znajdziecie na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych:
www.gov.pl/web/gruzja/informacje-dla-podrozujacych

Prosimy nie publikować przed wyjazdem na facebooku/instagramie niczego dotyczącego spraw politycznych Gruzji/Rosji, protestów i tak rzeczy. Zdarzają się przypadki nie wpuszczenia do Gruzji osób publikujących takie rzeczy!

Program dzień po dniu

Proszę o dobre przygotowanie się kondycyjne do trekkingu. Nie od razu zza biurka. Ruszajcie się koniecznie.

Dzień 1 – Przelot z Warszawy do Tbilisi

Spotkanie na lotnisku Chopina o 20.00.
Wylot o 22.45. Lot numer LO725.
Nocny przelot do Tbilisi. Zakwaterowanie w hotelu i odpoczynek po locie.

• Nocleg: hotel w Tbilisi

Dzień 2 – Tbilisi i święte miasto Mccheta

Rano spacer po starym mieście Tbilisi, następnie zwiedzanie dawnej stolicy Gruzji: Mcchety. Wizyta w gruzińskim centrum duchowym – katedrze Sweti Cchoveli i imponująco usytuowanym klasztorze Dżvari (lista UNESCO). Kolacja w restauracji w pobliżu Mcchety.

• Wyżywienie: śniadanie, kolacja płatna osobno
• Nocleg: hotel w Tbilisi

Dzień 3 – Mestia – Stolica Swanów

Wczesnym rankiem ruszmy do Swanetii. Przystanek przy olbrzymiej tamie elektrowni na rzece Enguri. Czas przejazdu ok. 10 godzin (420 km). Po zakwaterowaniu w tradycyjnym swańskim domu, odpoczynek.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse

Dzień 4 – Przełęcz Baki (2460 m)

Zaczynamy nasz trekking! Przejście do wsi Mazeri (1590m) przez przełęcz Baki (2460m), z której będziemy podziwiać monumentalne otoczenie doliny rzeki Dolry oraz masywy gór Ushby i Layli.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse
• Trasa: 14 km. Czas przejścia: 6-8 godzin, 🠕 860m , 🠗 830m

Dzień 5 – Dolina Dolry

Tego dnia przejdziemy doliną rzeki Dolry aby podziwiać potężny wodospad Shdugra, który tworzy woda wypływająca z wnętrza lodowca najsłynniejszej góry Swanetii – Uszby. Powrót tą samą drogą.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse
• Trasa: 15 km. Czas przejścia: 6-8 godzin, 🠕 400m , 🠗 400m

Dzień 6 – Przełęcz Guli (2960 m) – z widokiem na Uszbę

Przejście do Lenjeri (1420m) przez przełęcz Guli (2960 m). Z przełęczy będziemy podziwiać rogatą Uszbę (4700m), oraz rozłożystego, śnieżnego Tetnuldi (4860m). Tego dnia robimy duże przewyższenia. Dzień wspaniały widokowo!

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse w Lenjeri
• Trasa: 17 km. Czas przejścia: 10 godzin, 🠕 1360m , 🠗 1540m

Dzień 7 – Adishi (2030 m) – kamienne wieże u stóp Tetnuldi

Zwiedzanie Mestii, centrum Swanetii w tym: swańskiej wieży obronnej oraz wyjątkowego muzeum etnograficznego z artefaktami pochodzącymi nawet z XII wieku, przejazd na początek trekkingu. Przy dobrej pogodzie wjedziemy na punkt widokowy na 3000 m. zejście do starej kamiennej wioski Adishi (2030m).

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse

Dzień 8 – Przełęcz Chkhunderi (2720 m)

Wędrówka do Khala (1890m), wioski symbolu waleczności Swanów – przez przełęcz Chkhunderi (2720 m). Będziemy podziwiać imponujący lodowiec Lardaadi, wspaniałą grań Tetnuldi i jego skalno – lodowych sąsiadów. Tego dnia przekraczamy lodowcowy potok Adishischala. Konie pomogą nam przedostać się na drugi brzeg.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse
• Trasa: 14,5 km. Czas przejścia 7 godzin, 🠕 680m , 🠗 640

Dzień 9 – Uszguli – pod murem Bezingi

Rano przejazd samochodem do wioski Ushguli (2200m) ok 40 min. Jest to miejsce wyjątkowe, umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Miejscowość niemal wyjęta ze średniowiecznej baśni, wciąż zamieszkana wioska – skansen u podnóża najwyższego szczytu Gruzji Shkhary.

W zależności od pogody zrobimy wycieczkę pod lodowiec Shkhary lub na szczyt Lamalialesgori 2980m – który jednocześnie jest punktem widokowym na monumentalny mur Bezingi.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse
• Trasa: 6 godzin. Opcjonalnie wizyta w ciekawym muzeum etnograficznym, znajdującym się w jednej z baszt obronnych oraz cerkwi Lamaria.

Dzień 10 – Przejście do DOlnej Swanetii

Przemarsz do Chvelpi (1100m) w dolnej Swanetii. To najtrudniejszy i jednocześnie najpiękniejszy widokowo odcinek naszego treku. Trasa nie jest trudna technicznie, jednak ma spore przewyższenia. Omijamy przełęcz Latpari, żeby była mniejsza wyrypa. Najwyższy punkt naszej trasy to 2900 m.

• Wyżywienie: śniadanie, obiadokolacja
• Nocleg: guesthouse

Dzień 11 – Tbilisi

Przejazd do Tbilisi. Czas przejazdu ok. 10 godzin. W Tbilisi spacer po mieście i ostatnie zakupy.

• Wyżywienie: śniadanie
• Nocleg: hotel, pokoje 2-4 osobowe
• Po drodze możliwość zwiedzania pięknej jaskini Prometeusza, zlokalizowanej w okolicach Kutaisi.
• Dla chętnych wieczorna wizyta w tbiliskiej łaźni miejskiej Abanotumani.

Dzień 12 – Powrót do Polski

Transfer na lotnisko i wylot z Tbilisi. Lot LO726 o 5.25. Przylot do Warszawy przed 8.00 rano

Trudności

Nasza wędrówka jest łatwa technicznie i nie stanowi większej trudności dla każdego, kto posiada dobrą kondycję fizyczną i ma minimalne doświadczenie górskie. Proszę o dobre przygotowanie się kondycyjne do trekkingu. Często dziennie mamy do pokonania nawet ponad 1000 m deniwelacji i tyle samo zejścia w dół.

Jeżeli ktoś z przyczyn kondycyjnych tj. złego przygotowania, nie będzie mógł przejść na miejsce noclegu, będzie musiał wynająć auto terenowe na własny koszt, które go przewiezie na nocleg. Będziemy poruszać się po stromych, ale dobrze wydeptanych ścieżkach górskich – podobnie jak w Beskidach czy Tatrach Niżnych. W planach mamy pokonanie wysokich przełęczy do wysokości 3000 m npm.

Czasem napotkamy trudności które polegają na tym, że idzie się po stromych ścieżkach pokrytych żwirem, coś na kształt piargów albo tzw. trudności botaniczne – czasem ścieżki lekko zarastają i czeka nas trochę przedzierania. Może też być błoto – jak to w górach – po opadach deszczu. Będziemy pokonywać potoki górskie. Czasami trzeba będzie zdjąć buty, żeby przejść na drugi brzeg. Na ten trudniejszy lodowcowy potok wynajmiemy konie, które przetransportują nas na drugi brzeg. Nie jest wymagana umiejętność jazdy konnej. Trzeba zachować spokój, zrelaksować się i wykonywać polecenia przewodnika.

Zakwaterowanie

W górach nocujemy w wygodnych kwaterach, w prywatnych domach swańskich górali. Typowe dla Swanetii domy gościnne są skromne, lecz wygodne i czyste (ciepła woda, prysznic i czysta pościel w wygodnych łóżkach). Można też bez problemu doładować telefon, baterię do aparatu itp. W przypadku chłodniejszej nocy dostaniemy dodatkowe koce. Górale budowali tradycyjnie swoje domy w ten sposób, że do dyspozycji mamy często przestronne pokoje wieloosobowe (3–4 os.), rzadziej dwuosobowe. W zależności od możliwości będę się starał ulokować naszą grupę w jak najwygodniejszych tj. najlepiej dwuosobowych pokojach, ale trzeba być przygotowanym na pokoje o większej ilości łóżek.

W większości domów mamy do dyspozycji nowe komfortowe toalety, czasami może się jednak zdarzyć, że będziemy mieli drewnianą tradycyjną wygódkę (“na małysza”) poza domem, zamiast europejskiej toalety (typu “tron królewski”).

Gruzja to pogranicze Azji i Europy. Każdy Gruzin będzie się zarzekał, że Gruzja to oczywiście część Europy ale … nie nastawiajmy się na wygórowane europejskie standardy. Jednak zawsze możemy liczyć na extra sympatyczną obsługę i legendarną kaukaską gościnność.

Wyżywienie

Kuchnia gruzińska jest bogata i pyszna. Jedzenie w restauracjach i w guesthousach jest bardzo smaczne i bezpieczne. Nie ma zagrożeń zatruć pokarmowych. Proszę wcześniej mnie uprzedzić, jeśli ktoś nie może jeść określonych produktów, np. mięsa. Wegetarianie / weganie nie mają lekko, ale kuchnia lokalna jest tak zróżnicowana, że na pewno znajdziemy jakieś inne smaczne danie jako zamiennik.

Na nizinach i w dużych ośrodkach miejskich, np. w Tbilisi, mamy dostęp do wszelkich różnorodnych potraw gruzińskich. Zaś wysoko w górach, z racji trudnych warunków życia, potrawy są skromniejsze (ale nie ilościowo) i ograniczają się do kombinacji sera, mleka, mąki, ziemniaków, mięsa, rzadziej warzyw czy ryżu. Jednak nasi gruzińscy gospodarze zrobią wszystko, co w ich mocy, żeby dogodzić naszym podniebieniom.

W miastach oraz na kwaterach w czasie trekkingu mamy zapewnione wystarczające całodzienne wyżywienie – obfite śniadania i obiadokolacje. Na trekking polecam zakupić pyszne słodycze lokalne, np. chałwę, orzeszki, batoniki, ukraińskie cukierki (konfiety), które najlepiej kupić na miejscu w Tbilisi lub na dużym bazarze w Zugdidi. Zazwyczaj na śniadanie jest tyle jedzenia, że będzie można brać kanapki na drogę.

Jeśli brać już coś z Polski, to żelki, batony energetyczne, a także np. suszone kabanosy (popularne). Dobrym pomysłem jest też zakup w strefie wolnocłowej na lotnisku w Polsce alkoholu, np. żubrówki lub orzechówki Sobieski (koniecznie w plastiku), lub śliwek w czekoladzie – jest to świetny prezent dla naszych gospodarzy, którzy niewątpliwie zrewanżują się swoimi specjałami.

Odpowiedzi na Wasze pytania

Czy raki/czekan/lina są potrzebne?

Nie. Nie ma trudności technicznych, chodzimy po ścieżkach.

Czy potrzebuję zabrać śpiwór?

Nie.

Czy brać paszport?

Lepiej mieć ze sobą zarówno dowód, jak i paszport. Wystarczy dowód osobisty, ale przy jego zagubieniu lub innych losowych sprawach paszport bardzo pomaga. Dla świętego spokoju lepiej mieć oba dokumenty. Kto nie ma paszportu – niech weźmie sam dowód.

Jakie pieniądze zabrać?

Najlepiej euro lub dolary. 200 euro wystarczy zdecydowanie. W miastach są bankomaty i kantory. Po drodze wymienimy pieniądze na lari.

Czy mogę zabrać walizkę na kółkach?

Nie. Nie zmieścimy się do busa jeśli weźmiecie walizki na kółkach. Trzeba zabrać duffelbag lub duży plecak jako bagaż główny. Nie nosimy go podczas trekkingu.

Czy mogę pić wodę z kranu?

W Tbilisi nie, w Swanetii tak.

Mam nietypową sprawę…

Jasne. Chętnie odpowiem na wszystkie pytania. Śmiało piszcie na high.away.travel@gmail.com lub dzwońcie do Miszy.

Pogoda

W Tbilisi może być upalnie i gorąco, nawet około 30 stopni, dlatego trzeba wziąć letnie i przewiewne ubranie oraz obuwie, np. sandały. (W stolicy Gruzji w taką pogodę bardzo modne są u mieszkańców jeansy 🙂 ). Przy takiej temperaturze należy pić dużo wody mineralnej – jest tania i łatwo dostępna. Na wszelki wypadek odradzam picie nieprzegotowanej wody z kranu w miastach, chociaż nie jest ona niebezpieczna.

W górach, w okolicach Swanetii, normalna temperatura w dzień to około 20°C przy słonecznej pogodzie. W nocy spada do około 10–15°C. Pamiętajmy jednak, że to są dość wysokie góry – z lodowcami, a najwyższe szczyty sięgają ponad 5000 m n.p.m. – i czasem może być chłodniej. Przymrozków nie przewiduję, ale pogoda może się gwałtownie zmieniać.

Ze względu na silne promieniowanie UV w górach zalecam dobre okulary przeciwsłoneczne z mocnym filtrem UV i polaryzacją, stosowanie kremów z filtrem UV 50+ (minimum 30) oraz czapkę lub chustkę na głowę. Po doświadczeniach z ubiegłych lat dochodzę do wniosku, że pogoda w górach jest coraz bardziej zaskakująca i trudna do przewidzenia. Zdarzyła nam się anomalia pogodowa – bardzo duże upały. W górskich dolinach było nawet około 30°C. Trzeba mieć ze sobą porządną czapkę z daszkiem lub chustę, gdyż zdarzały się przypadki lekkiego udaru słonecznego. Zalecam też picie dużej ilości płynów.

Statystyki temperatury w sierpniu:

• Tbilisi:
  – Średnia dzienna temperatura: 31°C
  – Średnia nocna temperatura: 20°C
  – Opady: 20–30 mm (raczej sucho)
• Mestia (Swanetia):
  – Średnia dzienna temperatura: 22–24°C
  – Średnia nocna temperatura: 10–13°C
  – Opady: 40–60 mm (często lokalne burze popołudniowe)

yr.no, Windy, Ventusky czy Mountain Forecast, które oferują szczegółowe prognozy, w tym dla terenów górskich.

Ubezpieczenie

Wszyscy uczestnicy objęci są gwarancją ubezpieczeniową oraz ubezpieczeniem kosztów leczenia od firmy UNIQA według poniższej tabeli. Ubezpieczenie obejmuje uprawianie turystyki kwalifikowanej.

• KL wraz z assistance 30.000 EUR
• NNW (następstwa nieszczęśliwych wypadków) 4.000 EUR
• BP ( bagaż podróżny) 200 EUR
• KR ( koszty ratownictwa) 5.000 EUR 5.000 EUR

Proszę też zabrać informacje o ubezpieczeniach dodatkowych kosztów leczenia, które macie przykładowo jako dodatek do karty kredytowej lub Alpenverein lub Bezpieczny Powrót. Sumy ubezpieczeń można łączyć więc może to być przydatne.

Zdrowie

Proszę pamiętać o zabraniu apteczki osobistej, gdzie znajdą się leki czy witaminy przyjmowane przez nas na co dzień, oraz różnego rodzaju plastry na otarcia, skaleczenia czy pęcherze. Konieczny jest też środek przeciwbólowy i środek przeciwbiegunkowy.

Służba zdrowia jest na Kaukazie na przyzwoitym poziomie i w razie poważniejszych problemów możemy liczyć na dobrą opiekę. Nowo powstałe służby ratownicze działają dość sprawnie – w razie poważnych wypadków mają do dyspozycji śmigłowiec.

Nie potrzeba żadnych testów ani szczepień.

Bezpieczeństwo

Gruzja jest krajem bardzo bezpiecznym. W Tbilisi i poza stolicą, np. w górach, jest bezpiecznie. Kradzieże i rozboje niemal nie występują. Policja ma okazałe, nowoczesne komisariaty, porządny sprzęt, jest nieprzekupna i bardzo przyjazna dla turystów. Policjanci mają polecenie pomagać, wręcz „opiekować się” turystami, chociaż podobno się to zmienia, niestety na gorsze.

Będziemy wędrować blisko granicy z Kabardyno-Bałkarią (okupowaną obecnie przez Rosję), ale po terenach spokojnych, na których od wielu lat nie były i nie są prowadzone żadne działania wojenne ani partyzanckie.

Gruzini są legendarnie gościnni i niezwykle sympatyczni. Dodatkowo Polacy mają w Gruzji wyjątkowy status dzięki wsparciu naszego kraju podczas ostatniej agresji rosyjskiej w 2008 roku.

Będziemy przebywać w terenie górskim, a ten – jako taki – stanowi obiektywne zagrożenie. Proszę w górach o stosowanie się do moich zaleceń, ponieważ są one poparte doświadczeniem. Proszę również, aby nie oddalać się od grupy i informować o wszelkich problemach. Pamiętajmy, że to tereny dość dzikie i możemy spotkać niedźwiedzia lub wilka – chociaż najczęściej będą to tylko ich ślady.

Pieniądze

Na wycieczkę najlepiej wziąć ze sobą euro lub dolary. Kto weźmie 200 euro, temu wystarczy na całe wyżywienie, suweniry, wino i inne przyjemności z nawiązką.

Generalnie ceny w Gruzji są porównywalne do tych w Polsce. Żywność w miastach jest tańsza, natomiast w górach – droższa, podobnie jak inne towary, ponieważ trzeba je dowozić z Tbilisi w trudno dostępne rejony.

Sklepy spożywcze w Tbilisi znajdują się niemal na każdym rogu i są czynne nawet do godziny 22. Przy zakupach na bazarach lub w warzywniakach warto się targować – to pogranicze Azji i element lokalnej kultury. W sklepach ceny są już ustalone i często oznaczone na produktach – tak jak u nas.

Nie trzeba zabierać z Polski kosmetyków ani przekąsek – niemal wszystkie towary są łatwo dostępne i tanie w Tbilisi. Gruzini są bardzo przyjaźni i traktują turystów z dużym szacunkiem. Nie zawyżają cen i nie oszukują, jak to bywa w niektórych krajach azjatyckich (np. w Indiach). Oczywiście w miejscach bardzo turystycznych zawsze warto zachować czujność.

Cena programu zawiera:

● opiekę polskiego przewodnika / lidera
● opiekę lokalnego kierowcy
● transfer samochodem bagaży niepotrzebnych w trakcie wędrówki na miejsce noclegu – wędrujemy “na lekko”
● wszystkie noclegi w trakcie wyjazdu
● posiłki – dwa dziennie: śniadanie i obiadokolacja (ewentualny lunch i prowiant np. słodycze – płatne we własnym zakresie)
● transfery / przejazdy
● ubezpieczenie specjalistyczne KL i NNW
● Składka na TFG i TFP

Cena nie obejmuje:

● przelotów do Tbilisi i z powrotem
● kolacje drugiego i jedenastego dnia
● napojów orzeźwiających i alkoholowych
● wydatków o charakterze osobistym
● ewentualnego nadbagażu (samolot)
● biletów wstępu do muzeów, klasztorów i innych atrakcji ujętych w programie
● kosztów transportu w trakcie zwiedzania Tbilisi i Mcchety (taxi, kolejki, marszrutka, metro, bus)

Koszty opcjonalne

● wycieczka samochodem pod lodowiec Shkhary
● rejs po rzece Inguri
● kąpiel w gorących źródłach Abanotumani – słynne łaźnie w Tbilisi
● zwiedzanie jaskini Prometeusza

Internet

Internet w miastach jest powszechny i łatwo dostępny. W hostelu mamy do dyspozycji bezpłatną sieć WiFi. W górach zasięg sieci komórkowych powinien być dostępny przez większą część trekkingu (wraz z internetem). W wyżej położonych partiach gór może jednak wystąpić problem z dostępem do sieci.

Uwaga! Połączenia z polskiego numeru do Polski w roamingu są bardzo drogie – minuta połączenia wychodzącego kosztuje ponad 5 PLN. Internet w roamingu jest kosmicznie drogi! Prosimy upewnić się, że macie wyłączony przesył danych internetowych w roamingu. Zdarzały się przypadki bardzo wysokich rachunków (powyżej 200 PLN), naliczonych bez wiedzy użytkownika.

Jeśli ktoś potrzebuje mieć stały kontakt z Polską i korzystać z internetu przez telefon, najlepiej zakupić kartę SIM jednej z gruzińskich sieci – np. Geocell, Magti. Karty te są łatwo dostępne i można je bez problemu kupić na lotnisku w Tbilisi za niewielką kwotę. Połączenia z Polską oraz pakiety danych internetowych w gruzińskich sieciach są tanie – około 40 zł.

Co zabrać?

⬜ Mały lekki plecak (max 40 l) – na wędrówki „na lekko”
⬜ Duffelbag / duży plecak (max 80 l) – bagaż główny
⬜ Buty trekkingowe skórzane lub siatkowe (zalecane powyżej kostki, nie za ciężkie, bez twardych podeszw)
⬜ Sandały lub adidasy
⬜ Lekka kurtka przeciwdeszczowa (z membraną, np. Gore-Tex)
⬜ Pałatka, peleryna lub/i parasol (parasolka w górach bardzo przydatna!)
⬜ Kurtka polarowa (może być windstopper) lub kamizelka polarowa
⬜ Spodnie trekkingowe lub bojówki, ewentualnie szorty
⬜ Lekkie spodnie przeciwwiatrowe / wodoodporne (z membraną)
⬜ Podkoszulki – najlepiej t-shirty z długim rękawem
⬜ Bielizna (zwykła, nie termiczna)
⬜ Skarpety trekkingowe
⬜ Klapki – do chodzenia po kwaterach i pod prysznic
⬜ Rękawiczki polarowe – na chłodniejsze wieczory
⬜ Czapka z daszkiem i osłonami na szyję lub porządna chusta
⬜ Krem z filtrem UV 50+ (np. Garnier, Vichy, Lifesystems)
⬜ Pomadka do ust
⬜ Kijki trekkingowe
⬜ Przybory toaletowe (szczotka, mała pasta, mały szampon, chusteczki do mycia „na sucho” – dostępne w miastach, nie w górach)
⬜ Ręcznik mały, szybkoschnący
⬜ Strój kąpielowy (na kąpiel w gorących łaźniach w Tbilisi)
⬜ Mała apteczka osobista (np. ibuprofen, aspiryna, nifuroksazyd, plastry na otarcia typu „Compeed”)
⬜ Mała folia ratunkowa NRC
⬜ Okulary przeciwsłoneczne z osłonami bocznymi lub zakrywające całe pole widzenia
⬜ Latarka – czołówka + zapasowe baterie
⬜ Aparat fotograficzny + dodatkowe baterie i karty pamięci
⬜ Kserokopia paszportu lub dowodu osobistego (trzymana oddzielnie lub wysłana na maila)
⬜ Torebeczka na dokumenty i pieniądze (na szyję lub pas)
⬜ Ubrania na czas pobytu w Tbilisi (rzeczy niepotrzebne na trekking zostawiamy w depozycie w hotelu)